ISTIADAT PERTABALAN DIRAJA SEBAGAI MEKANISME KE ARAH SISTEM PEMERINTAHAN BERDAULAT
DOI:
https://doi.org/10.18592/al-banjari.v20i2.3822Keywords:
pembangunan fizikalAbstract
Hugh Clifford pernah menulis dalam catatannya The Court and Kampung - ‘Until British interference changed the conditions which existed in Pahang, that country was the best type of an independent Malay State in the Peninsula, and much that was to be seen and learned in Pahang, in the days before the appointment of a British Resident, cannot now be experienced in quite the same measure anywhere else’. Kenyataan ini menyokong kuat wujudnya pentadbiran yang baik di negeri Pahang sebelum kedatangan British ke negeri ini. Mempunyai landskap geografi sebagai negeri paling luas di Semenanjung Malaysia, sudah pasti negeri ini memerlukan satu sistem pentadbiran yang berkesan dan kedaulatan raja memerintah yang hebat agar ia mampu berdiri teguh menyantuni sekian ramai rakyatnya. Periode Kesultanan Pahang Moden membuktikan mereka sebagai pendukung institusi ini begitu menghargai amalan istiadat nenek moyang sehingga ia menjadi premis asas pemerintahan di setiap generasi. Kajian ini bakal mengupas istiadat pertabalan diraja negeri Pahang dengan penelitian terhadap tatacara, falsafah dan akhirnya menjurus kepada satu dapatan bagaimana istiadat pertabalan diraja ini mampu berfungsi sebagai satu mekanisme kearah mewujudkan pemerintahan berdaulat. Metode yang digunakan ialah kaedah analisis kandungan dengan memperinci falsafah disebalik tatacara istiadat pertabalan diraja yang diamalkan di negeri Pahang. Turut dihuraikan isi kandung sistem adat istiadat diraja yang diamalkan melalui catatan dari naskah-naskah klasik. Hasilnya dapatlah disimpulkan, hebatnya sesebuah pemerintahan bukan sahaja ditandai oleh pembangunan fizikal malah ia turut digagaskan oleh sebuah institusi pemerintahan yang berdaulat dan mendapat kesetiaan penuh dari rakyat jelata.References
Abdullah Zakaria Ghazali, (2019), Sejarah dan Peranan Kerabat Bergelar dan Orang Besar dalam
Kesultanan Pahang, Prosiding Kolokium Diraja : Daulat Tuanku. Pahang : Perbadanan Muzium
Negeri Pahang. 153-182
Abu Hassan Sham, (1999). Asas Perundangan Melayu. Warisan Persuratan Johor II – Perundangan dan
Ketatanegaraan Melayu. Johor Bharu: Yayasan Warisan Johor
Adat Istiadat Negeri Terengganu Darul Iman,(2019). Terengganu : Pejabat KDYMM Sultan Terengganu
Afriadi Sanusi & Mohd Roslan Mohd Nor,(2019). Analisis Konsep Darah Raja Sebagai Pemimpin Negara
Islam berdasarkan karya Hamka. Prosiding 2nd World Conference on Islamic History and Civilization 2019 WOCIHAC. Kuala Lumpur : Universiti Malaya , 71
Andaya B W,(1975). The nature of the state in the eighteenth century Perak dlm Pre-Colonial State
Systems in Southeast Asia disunting oleh Anthony Reid & Lance Castles. Monograf No 8. Kuala Lumpur: MBRAS
Anthony Crothers Milner (1982), Kerajaan: Malay Political Culture On The Eve Of Colonial Rule.
Arizona: The University of Arizona Press
Awang Azman Awang Pawi,(2013) Sumtuary Law dan Pembentukan Sejarah Melayu. Kuala Lumpur :
Dewan Bahasa dan Pustaka
Azhar Abdul Latif, Seni Muzik dalam Institusi Raja Melayu : Kajian Jenis, Perkembangan dan Peralatan
Muzik dalam konteks Tradisi Istana
Azmi Ariffin,(2012), Syed Hussain Al Attas - Pemikiran Kolonial dan Gagasan Feudalisme Melayu,
Akademika, 82 (1) 2012, 21-30
Halim Ibrahim,(2010), Raja dan Rakyat Berpisah Tiada – KDYMM Sultan Haji Ahad Shah Al-Mustain
Billah Ibni Al-Marhum Sultan Abu Bakar Riayatuddin Al-Muadzam Shah. Kuantan
Hashim Musa dan Rohaidah Kamaruddin, (2015), Hang Tuah : Catatan Okinawa, Serdang : Universiti
Putra Malaysia
Hawkes, T (1972), Metaphor, London: Methuan & Co. Ltd
Hilmi Mat Said, (2019), Alat-alat Kebesaran Diraja Pahang, Prosiding Kolokium Diraja : Daulat Tuanku.
Pahang : Perbadanan Muzium Negeri Pahang
Ismail Azman Omar,(2009), Perkahwinan dan Kekeluargaan Raja-raja Melayu dalam Sejarah Melayu.
Shah Alam : Karisma Publication
Istiadat Pertabalan DYMM Paduka Seri Sultan Perak 35, Sultan Nazrin Muizzuddin Shah Ibni Al-
Marhum Sultan Azlan Muhibbuddin Shah Al- Maghfir-lah, (2015), Perak : Pejabat DYMM Sultan Perak
Jelani Harun, (2010),Perbandingan Adat Istiadat Kesultanan Melayu – Jepun Berdasarkan Naskah
Klasik. Kuala Lumpur : Dewan Bahasa dan Pustaka
Khalif Muammar A. Harris (2011), Ilmu Ketatanegaraan Melayu Abad ke-19: Kajian Terhadap Karya
Raja Ali Haji, Sari - International Journal of the Malay World and Civilisation 29(1) , 79 – 101.
Lim Senghaw (2009), Perkembangan Ideologi Politik Dan Masyarakat Melayu Di Tanah Melayu,
Malaysia dari Segi Sejarah,V. 37, 71 - 108
Mokhtar Daud, Mohd Ali Mohd & Abu Bakar Mohd Taib, (1971). Peraturan Adat Istiadat Raja-raja
Negeri Pahang. Pejabat KDYMM Sultan Pahang.
Muhammad Yusuf Hashim,(1995), Daulat dalam Tradisi Budaya dan Politik Kesultanan Melayu Abad
ke 15 dan Awal Abad ke 16 : Antara Mitos dan Realiti dalam Jurnal Jabatan Sejarah Universiti Malaya, No 3/1994-1995. Kuala Lumpur : Penerbitan Universiti Malaya
Naquib Al Attas,(1980). The Concept of Education In Islam. Kuala Lumpur: Angkatan Belia Islam
Malaysia (ABIM)
Naquib Al Attas,(1969). Preliminary Statement on a General Theory of the Islamization of the Malay-
Archipelago. Kuala Lumpur : Dewan Bahasa dan Pustaka
Nor Ashikin binti Mohd Nor, Salmah Jan binti Noor Muhammad, (2017), Bustan al Salatin – Panduan
Kepada Pemerintahan Islam yang Adil oleh Golongan Pembantu Raja, Jurnal MANU, Bil 26
Panuti Hadjimoorthy Sudjiman. (1979), Adat Raja-raja Melayu : A Critical Edition together with a
commentary on court ceremonials described. Tesis Ijazah Doktor Falsafah, Australian National University
Ramlah Adam, (2019), Sejarah Kesultanan Pahang, Prosiding Kolokium Diraja : Daulat Tuanku
Pahang : Perbadanan Muzium Negeri Pahang
Shaharir Mohamad Zain, (2013), Perkembangan Teori Kepimpinan Islam-Melayu di Pascabima sejak
kedatangan Islam hingga kini International Journal of the Malay World and Civilization (IMAN)1(1)
Shamrahayu Abd Aziz, (2019),Undang-undang Tubuh Kerajaan Negeri Pahang, Prosiding Kolokium
Diraja : Daulat Tuanku. Pahang : Perbadanan Muzium Negeri Pahang
Suzana Othman,(2007), Perang Bendahara Pahang 1857-1863 (Pensejarahan Semula Menelusi Peranan
British), Karisma Publication Sdn Bhd, Shah Alam
Tengku Intan Marlina Tengku Ali & Salinah Jaafar,(2013), Simbol Kebesaran Daulat Mahkota dan Keris
dalam Hikayat hang Tuah Jurnal Melayu Jilid 11, Dis 2013, Kuala Lumpur :Universiti Malaya
Titah Ucapan Raja Muda Perlis DYTM Tuanku Syed Faizuddin Putra Jamalullail (2014), Seminar
Institusi Raja (SIRaj II). Perlis : Universiti Malaysia Perlis
Undang-undang Tubuh Kerajaan Pahang (Pindaan 2002), Kerajaan Negeri Pahang, Pahang: Percetakan
Nasional.
Vernon Bogdanon, (1997), The Evolution of the Constitutional Monarchy, The Monarchy and the
Constitution. New York : Oxford University Press Inc
Wan Siti Zubaidah Yahya & Mohd Faizal Md Noor,(2014), Melestarikan Rumah Melayu Melaka : Produk
Pelancongan Warisan Masyarakat Desa. Merekayasa Kearifan Tempatan – Budaya, Pelancongan, Arkeologi dan Sejarah, Pulau Pinang : Penerbit USM
Wan Ahmad Fauzi Wan Husain ,(2017), Konsep Kedaulatan Watan : Satu Pengenalan. Selangor: Majlis
Ittihad Ummah
Wan Wahid Wan Hassan, (2019), Adat Istiadat Diraja Pahang, Prosiding Kolokium Diraja : Daulat
Tuanku. Pahang : Perbadanan Muzium Negeri Pahang
W.Z. Kamaruddin Wan Ali,(2017), Hubungan Raja dan Rakyat : Suatu Telaah Terhadap Taj Al-
Salatin dari Perspektif Pemikiran Islam in Seminar Peradaban Melayu : Raja, Rakyat dan Kerajaan. Kuala Lumpur :Yayasan Karyawan
Yaakub Isa,1982, Syair Tanah Melayu iaitu Cerita Perang Pahang dan Johor Baharu – Satu Pandangan
Awal dan Penurunan Teks, Monograf Sejarah dan Kebudayaan Negeri Pahang, Lembaga Muzium Negeri Pahang
Yaakub Isa, (2015), Kerajaan dan Kesultanan Melayu Pahang : dalam teks Hukum Kanun Pahang,
Prosiding Seminar Antarabangsa Kesultanan Melayu Nusantara – Sejarah dan Warisan. LMNP
& ATMA
Zainal Abidin b. Abdul Wahid (2008), Kesultanan Melaka: Satu tinjauan Terhadap Pentadbiran, dlm
Polemik Sejarah Malaysia (Jilid 1), Kuala Lumpur: Arkib Negara Malaysia, h. 210.
Zainal Abidin Borhan, Zainal Kling, Norazit Selat & Mohd Ramli Raman (1996), Adat Istiadat Melayu
Melaka, Institut Kajian Sejarah dan Patriotisme Malaysia. Kuala Lumpur : Percetakan Seasons Sdn Bhd
Zainal Kling,(2005), Kerajaan dan Kesultanan Melayu Nusantara – Evolusi Institusi Raja, Prosiding
Seminar Antarabangsa Kesultanan Melayu Nusantara, Sejarah & Warisan – LMNP & ATMA
Zainal Kling, (2019), Raja Sebagai Payung Penyatu Bangsa Melayu, Prosiding Kolokium Diraja : Daulat
Tuanku. Pahang : Perbadanan Muzium Negeri Pahang
Downloads
Published
Issue
Section
License
Authors who publish with this journal agree to the following terms:
- Authors retain copyright and grant the journal right of first publication with the work simultaneously licensed under a Creative Commons Attribution License that allows others to share the work with an acknowledgement of the work's authorship and initial publication in this journal.
- Authors are able to enter into separate, additional contractual arrangements for the non-exclusive distribution of the journal's published version of the work (e.g., post it to an institutional repository or publish it in a book), with an acknowledgement of its initial publication in this journal.
- Authors are permitted and encouraged to post their work online (e.g., in institutional repositories or on their website) prior to and during the submission process, as it can lead to productive exchanges, as well as earlier and greater citation of published work (See The Effect of Open Access).